Dostęp do technologii cyfrowych to dziś codzienność niemal każdego dziecka. Internet ma wiele zalet, ale ma też złe strony. Szkodliwe treści na jakie mogą natrafić tam dzieci to m.in. pornografia. Szeroko informujemy o tym na portalu oPornografii.pl. Publikujemy też artykuły o innych zagrożeniach jak np. patostreaming czy seksting. Przytaczamy także najnowsze badania i publikacje dotyczące szkodliwych treści. Warto o tym wiedzieć jak najwięcej.
O zagrożeniach, przed którymi powinno się chronić najmłodszych, można też przeczytać w wydanym przez NASK poradniku "Szkodliwe treści w internecie. Nie akceptuję, reaguję!". Jak podkreślają autorzy, młodym ludziom bardzo łatwo zetknąć się z materiałami, które mają na nich szkodliwy wpływ i mogą zostawić ślad w ich psychice i więziach społecznych. Mowa o pornografii, filmach zachęcających do wulgarnych zachowań, poradach podszytych fałszywą troską, czy treściach, które namawiają do samookaleczania, a nawet samobójstw.
Eksperci dodają, że narażone jest właściwie każde dziecko. Badania pokazują, że tylko 28 proc. polskich 9–17-latków jednoznacznie zadeklarowało, że nie miało styczności z niebezpiecznymi treściami (Pyżalski, Zdrodowska, Tomczyk, 2019). Współcześni rodzice stają dziś przed nowymi wyzwaniami i sytuacjami.
Co m.in. zalicza się do szkodliwych treści:
- Treści obrazujące przemoc, obrażenia fizyczne bądź śmierć, np. nawołujące do samookaleczeń, samobójstw, zachowań szkodliwych dla zdrowia
- Treści dyskryminacyjne, promujące wrogość, a nawet nienawiść
- Treści pornograficzne
- Fałszywe wiadomości (tzw. fake news)
- Patostreamy, czyli relacje na żywo w sieci prezentujące zachowania określane i postrzegane jako patologiczne.
W publikacji podkreślono, że najczęściej wymieniane przez dzieci zagrożenia, których się obawiają to: pornografia; przemoc; agresja; drastyczne sceny; nieodpowiednie zachowania (Livingstone, Kirwil, Ponte, 2013). Najczęściej wymieniane emocje związane ze szkodliwymi treściami to obrzydzenie i strach.
Eksperci wskazują też na objawy, czyli możliwe konsekwencje kontaktu dziecka ze szkodliwymi treściami. Są to: lęk, niepokój, obniżenie poczucia bezpieczeństwa; wypaczony obraz rzeczywistości; pogorszenie nastroju; demoralizacja i zachowania sprzeczne z normami społecznymi; znieczulenie na losy ofiar przemocy; agresywna postawa wobec innych; ryzykowne zachowania i działania antyspołeczne; fałszywe poglądy na sferę seksualności.
Autorzy poradnika wyraźnie zaznaczają, że treści obrazujące przemoc (także seksualną) mogą negatywnie oddziaływać na psychikę dzieci, wywołując lęk, a także/lub prowadzić do agresywnych postaw wobec innych osób. Najmłodsi odbiorcy mogą wykazywać niższy poziom wrażliwości na krzywdę, jak również empatii i gotowości do niesienia pomocy (Mrug, Madan, Cook, 2015).
Liczne badania potwierdzają, że im bardziej brutalne filmy ktoś ogląda w dzieciństwie, tym częściej jako nastolatek lub dorosły posługuje się przemocą (Turner, Hesse, Peterson-Lewis, 1981). Kontakt z negatywnymi informacjami, których młody człowiek nie potrafi odpowiednio zinterpretować i którym bezgranicznie wierzy, może prowadzić u niego do trwałego pogorszenia nastroju, obniżenia poczucia bezpieczeństwa, a w efekcie do wypaczenia obrazu rzeczywistości (Rywczyńska, Wójcik, 2018).
"Stopień oddziaływania szkodliwych treści na najmłodszych odbiorców zależy od wielu czynników. Nie tylko od rodzaju materiału, ale także od wieku dziecka, czynników osobowościowych, sytuacji życiowej, wzorców zachowań, środowiska, w którym dziecko się wychowuje. Ten sam obraz może oddziaływać na różne osoby z różnym nasileniem – u jednej wywoła dyskomfort, u innej zaś spowoduje większe szkody psychiczne" – podkreślono w poradniku. Można w nim też znaleźć porady ekspertów, które pomogą zadbać o bezpieczeństwo dziecka w internecie.
Cały poradnik jest dostępny tutaj.
