Specjaliści podkreślają, że młodsze dzieci, jeśli trafiają na pornografię, to zazwyczaj przypadkowo. To co widzą może być dla nich niepokojące i dezorientujące. Z kolei starsze dzieci mogą być zainteresowane tematem i poszukiwać pornografii w sieci, by zaspokoić swą ciekawość. Istnieje ryzyko, że ekspozycja na brutalne, uprzedmiatawiające drugą osobę treści, na wprowadzające w błąd obrazy, może dać im nieprawdziwe wyobrażenie o seksie, relacjach i intymności.
Problem ten coraz częściej podejmowany jest przez specjalistów. Pojawiają się nowe badania, dotyczące możliwych konsekwencji kontaktu dzieci z pornografią i publikacje o sposobach ich ochrony. Obszerny materiał na ten temat, w oparciu o nowe badania, przygotowało biuro australijskiego komisarza do spraw eBezpieczeństwa. Jak podkreślają autorzy, celem jest zapewnienie rodzicom praktycznego wsparcia i materiałów dotyczących tej delikatnej i ważnej kwestii. Publikacja powstała we współpracy z wiodącym ekspertem w dziedzinie rodzicielstwa, dr. Justinem Coulsonem.
Publikacja jest przeznaczona dla rodziców i opiekunów. Obejmuje następujące zagadnienia:
- W jaki sposób dzieci znajdują pornografię w sieci?
- Jak można chronić dziecko?
- Co można zrobić, jeśli dziecko znalazło pornografię w sieci?
Ważny temat, ale…
Z cytowanych w materiale badań (eSafety Research, Parenting and pornography, grudzień 2018) wynika, że rodzice doceniają powagę tematu:
- 70 proc. rodziców twierdzi, że edukacja dzieci w zakresie pornografii jest niezbędna, ponieważ ich potencjalne narażenie na kontakt z nią jest bardzo prawdopodobne
- 77 proc. uważa się za odpowiedzialnych za zapewnienie takiej edukacji w domu
Jednak w praktyce nie wygląda to już tak optymistycznie:
- Tylko mniej niż połowa rodziców deklaruje, że rozmawiała ze swoimi dziećmi na temat pornografii
Więcej o tych badaniach pisaliśmy tutaj.
W jaki sposób dzieci trafiają na pornografię online?
Jak podkreślają eksperci jest kilka możliwości, także i takie, z których wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy.
- Dziecko może aktywnie poszukiwać w sieci treści o takim charakterze z ciekawości lub dlatego, że jego koledzy o tym rozmawiają
- Koledzy lub rodzeństwo mogą udostępniać nieodpowiednie treści
- Dziecko może przypadkowo wpisać niewłaściwe słowo czy frazę w wyszukiwarkę internetową. Może też przez pomyłkę kliknąć link do czegoś, co wygląda interesująco, a po kliknięciu okazuje się, że to treści pornograficzne
- Dziecko może kliknąć w wiadomościach e-mail, wyłudzających informacje lub spam, na podejrzane linki lub na wyskakujące na stronach okienka (nawet na nieszkodliwych stronach internetowych)
- Mogą również zetknąć się z linkami do pornografii na stronach z darmowymi grami dla dzieci
Dr Justin Coulson na podstawie swojej zawodowej praktyki przytacza następujące przykłady:
"Matka 7-letniego chłopca powiedziała mi, że jej syn zetknął się z pornografią, kiedy kolega z klasy kazał mu wyszukać w sieci hasło "gołe baby". Kolega ten miał starszego brata, który oglądał pornografię i pokazał mu, jak wyszukiwać takie treści".
"Inna mama zastała swoją 9-letnią córkę o północy przy komputerze. Dziewczynka wyznała, że słyszała o pornografii w szkole i zaciekawiła się. Wstawała w środku nocy, by odkrywać internetowy świat pornografii…"
Rozmowa jest najważniejsza
Publikacja australijskich ekspertów jest kolejną, która wskazuje rodzicom jak ważna jest rozmowa z dzieckiem. "Dostosowane do wieku rozmowy na temat treści o charakterze seksualnym, mogą pomóc młodym ludziom przetworzyć to, z czym stykają się w sieci, a także podkreślić znaczenie zgody i relacji opartej na szacunku" – czytamy.
"Rozmowy na temat seksu, intymności i pornografii najlepiej przeprowadzać wtedy, gdy dziecko czuje, że może ci zaufać. Jest to wyzwanie długoterminowe, które oznacza inwestowanie czasu w relacje z dzieckiem. To znacznie korzystniejsze niż szybkie rozwiązywanie problemu w chwili, gdy odkryjesz, że oglądało ono pornografię" – podkreślono. Należy też zapewnić dziecko, że jeśli zobaczy coś czego nie rozumie, może przyjść i zapytać o to. Żaden z tematów nie powinien być tabu.
Co mogę zrobić, jeśli moje dziecko znalazło pornografię w sieci?
- Zachowaj spokój. Jeśli będziesz zdenerwowany lub zły, dziecko może nabrać przekonania, że w przyszłości nie warto zwracać się do Ciebie z innymi problemami.
- Jeśli Twoje dziecko przypadkowo obejrzało treści o jednoznacznej treści, poproś je o podanie szczegółów. Na przykład postaraj się dowiedzieć, jak je znalazło, gdzie to się stało, kto (jeśli ktokolwiek) mu je pokazał i jakie dziecku towarzyszyły odczucia - czy było to samopoczucie złe, dobre, dyskomfort, ciekawość, odraza czy jeszcze coś innego. Dzięki temu rozmowa będzie mniej konfrontacyjna, a dziecko będzie mogło w sposób bardziej otwarty mówić o swoich doświadczeniach.
- Staraj się zrozumieć, nie krytykuj, nie wyśmiewaj. W przeciwnym razie może stać się tak, że dziecko będzie ukrywać swoje zachowanie lub nie będzie chciało się do Ciebie zwrócić w przyszłości. Nie pozbawiaj dziecka całkowicie urządzenia lub dostępu do internetu, ponieważ będzie ono postrzegać to jako karę.
W poradniku przedstawiono rodzicom, jak powinna wyglądać rozmowa z dziećmi młodszymi, a jak ze starszymi. Na co postawić, a czego unikać?
Dzieci młodsze
- Specjaliści podkreślają, że w przypadku młodszych dzieci można mieć wrażenie, że rozmowa o pornografii sprawi, że będą one po prostu ciekawskie i bardziej skłonne do samodzielnych poszukiwań. Dodają, że można opóźnić taką rozmowę, jeśli dziecko otwarcie mówi o tym, co ogląda w sieci, a rodzice mają pewność, że nie miało styczności z treściami pornograficznymi.
- Jednak w wieku około 9 lat ekspert ds. rodzicielstwa, dr Justin Coulson, zaleca rozważenie rozmowy na temat pornografii, aby uchronić dziecko przed potencjalnymi skutkami przypadkowego zetknięcia się z nią. Każde dziecko jest inne, dlatego ważne jest, aby samemu zdecydować, kiedy należy poruszyć ten temat z dzieckiem.
- Warto pamiętać, że nigdy nie jest za wcześnie, by zacząć rozmawiać o zgodzie i szacunku w związkach.
- W zależności od poziomu dojrzałości dziecka możesz zechcieć porozmawiać o tym, czym jest seks. Rozmowy o miłości i intymności są ważne, podobnie jak te o granicach, kwestii intymności i innych osobistych wartościach.
- Rozmowa powinna być otwarta, na pytania powinno się odpowiadać szczerze, ale zwięźle. Unikaj zbyt wielu informacji, bo dziecku trudno będzie je przetworzyć. Zawsze warto zapytać: "Jakie masz jeszcze pytania?" lub "Czy to wystarczająco wyjaśnia sprawę?".
- Zachęć dziecko do zastanowienia się nad sposobami zachowania bezpieczeństwa w sieci. Można odnieść się do porad, dotyczących zasad korzystania z internetu i narzędzi ochrony rodzicielskiej.
- Jeśli zdarzyło się tak, że Twojemu dziecku rówieśnicy lub starsi uczniowie pokazali pornografię, porozmawiaj z nim o tym, czym jest presja rówieśnicza i że można powiedzieć "nie".
- Wzmocnij przekonanie, że dzielenie się pornografią z kolegami nigdy nie jest dobrym pomysłem.
- Jeśli Twoje dziecko zetknęło się z pornografią np. w szkole, powiedz o tym odpowiedniej odpowiedzialnej osobie dorosłej . Zapytaj jak postąpią z tą sytuacją. Powinny istnieć zasady i procedury postępowania, także w przypadku takich problemów.
- Porozmawiaj z odpowiednią osobą dorosłą, jeśli do zetknięcia z pornografią doszło w czyimś domu np. u kolegi dziecka.
- Wspólnie rozwiązujcie problemy. Zapytaj dziecka, czy uważa, że dobrym pomysłem jest ponowne szukanie tego typu treści w internecie.
Nastolatki
- Jak podkreślają autorzy poradnika, w przypadku nastolatków w wieku od około 12 do 17 roku życia, najważniejsze jest przesłanie, że pornografia to nie prawdziwe życie. Powinno się wyjaśnić na czym polega różnica, że pornografia nie jest dobrym sposobem na uczenie się czym jest seks. Że może ona zaszkodzić poczuciu własnej wartości, zniszczyć relacje i wpłynąć na samopoczucie psychiczne. Może także utrudnić zrozumienie, co oznacza zgoda na intymną relację.
- Porozmawiajmy o tym jak ważne jest, by zawsze mieć pozwolenie na dotykanie, przytulanie lub całowanie innej osoby. Pornografia tymczasem często zawiera sceny lub obrazy, które uczą czegoś przeciwnego.
- Pornografia niejednokrotnie przedstawia przemoc i powoduje nierealistyczne wyobrażenia o seksie. Może np. uczyć, że seks grupowy jest tym, czego wszyscy pragną.
- Pomóż nastolatkowi zrozumieć, że to, co widzi w pornografii, jest często nierealne i przesadzone Rozmawiaj o tym, jak ważna jest intymność w bliskich związkach, że fizyczne relacje są dzielone z kimś dla nas wyjątkowym, a intymność to coś więcej niż bliskość fizyczna, że chodzi o bliskość emocjonalną i budowanie zaufania.
- Porozmawiaj o wizerunku ciała. Większość ludzi nie wygląda tak, jak aktorzy występujący na filmach lub zdjęciach pornograficznych. Wyjaśnij, że wygląd aktorów może być zmieniony cyfrowo i mogą oni mieć chirurgicznie "poprawione" części ciała.
- Porozmawiaj o aktorstwie, fikcji i udawaniu. Podkreśl, że aktorzy występujący w filmach pornograficznych robią to, co robią dla pieniędzy. Sceny są wielokrotnie nagrywane, a fabuła jest wymyślona. Nie dzieje się to tak, jak w prawdziwym życiu.
- Rozmawiając z nastolatkiem należy pamiętać, że próby kontrolowania jego sposobu myślenia lub zachowania mogą spowodować, że zamknie się on na taką rozmowę i zacznie się bronić. Rozmowa w stylu "mój dom, moje zasady" może nie przynieść oczekiwanego efektu. Nastolatek może to zignorować, zrobić coś zupełnie przeciwnego niż to, co mu się sugeruje.
- W przypadku starszych nastolatków rozmowy najlepiej sprawdzają się, gdy w mniejszym stopniu polegają na mówieniu dziecku co ma robić, a bardziej skupiają się na zwracaniu uwagi na to, co według niego samego powinno robić. Często im mocniej naciskasz, tym bardziej dziecko może się opierać.
- Warto zapytać nastolatka, jakie jest jego zdanie na temat oglądania pornografii i jak rozmowa wpłynęła na postrzeganie przez niego tematu tego tematu.
W publikacji znajduje się także więcej informacji na temat wprowadzenia w domu w zasad korzystania z internetu, a także o instalowaniu narzędzi ochrony rodzicielskiej.
Źródło: esafery.gov.au
W tym kontekście polecamy także nasze wcześniejsze artykuły:
Raport: "Nastolatki wobec pornografii cyfrowej
Narzędzia ochrony rodzicielskiej. Poradnik
Rodzice – cyfrowi przewodnicy. Nie rezygnujmy z tej roli!
Opinie nastolatków na temat pornografii. Co o niej myślą?
Dostęp dzieci do internetowej pornografii - raport brytyjskiej organizacji
