Z jakimi nałogami zmagają się Polacy? Oto wyniki badania

Badanie trwało od czerwca do września 2022. Odbyło się za za pośrednictwem bezpłatnej aplikacji mobilnej Nałogometr, która wspiera osoby uzależnione w radzeniu sobie z nałogiem i zrozumieniu, co powoduje poczucie „głodu”. Przewiduje też prawdopodobieństwo ryzyka zachowań nałogowych z wyprzedzeniem nawet do 48 godzin i oferuje wsparcie psychologiczne.

Aplikację w czasie badania pobrało ponad 20 000 osób. Na pytania odpowiedziało blisko 15,5 tys. Były to osoby nie tylko z terenu Polski (choć te stanowiły zdecydowanie najliczniejszą grupę). Niewielka część uczestników pochodziła z innych krajów. Jednak, jak podkreślają autorzy badania, aplikacja dostępna jest tylko w polskiej wersji językowej więc z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że byli to Polacy przebywający za granicą tymczasowo lub na stale. Najwięcej takich osób było z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Holandii.

Alkohol, nikotyna, pornografia...

Do najczęściej deklarowanych nałogów, z którymi zmagały się osoby uczestniczące w badaniu, należały alkohol oraz nikotyna. Pierwszy wskazała blisko połowa, drugi – ponad 36 proc. badanych. Na kolejnych miejscach znalazły się objadanie i pornografia. 

W raporcie czytamy: uzależnienie od oglądania pornografii było jednym z najczęściej deklarowanych nałogów w badaniu i dotyczyło 23 proc. osób. Grupę tę stanowili głównie mężczyźni (ponad 35 proc.). W przypadku kobiet było to blisko 5 proc. Uzależnienie to dominowało w grupie wiekowej od 17 do 44 roku życia, a najliczniej u osób w wieku od 25 do 34 lat.

Jeśli chodzi o deklarowane nałogi to między kobietami, a mężczyznami występują różnice (prezentujemy pierwszych 6 wskazań, więcej informacji i szczegółowe dane znajdują się w raporcie)

W przypadku kobiet najczęściej wskazywane były kolejno:

• Objadanie się
• Alkohol
• Nikotyna
• Marihuana
• Praca
• Pornografia
  

Jeśli chodzi o mężczyzn wygląda to następująco:

• Alkohol
• Nikotyna
• Pornografia
  
• Objadanie się
• Marihuana
• Gry komputerowe

W raporcie znalazły się również wywiady z ekspertami, którzy szeroko omawiają wyniki badania. W jednym z nich dr Maria Banaszak, pełnomocniczka Zarządu MONAR ds. Badań i Rozwoju, pytana, jakie jej zdaniem nałogi będą dominować za 5 lat, wskazuje m.in. pornografię, gry komputerowe i zakupy online. Jak podkreśla, to ze względu na "coraz większą trudność w podtrzymywaniu zdrowych i satysfakcjonujących kontaktów społecznych oraz przeniesienie znacznej części aktywności do przestrzeni online".

Mówi też o różnicach między uzależnieniami od substancji, a uzależnieniami behawioralnymi, czyli od czynności (zalicza się do nich m.in. uzależnienie od pornografii).

Ekspertka tłumaczy: - Poza oczywistymi różnicami - jak to, że w przypadku nałogów behawioralnych nie można mówić o zespole abstynencyjnym w sensie fizjologicznym, a uzależnienie ma charakter czysto psychologiczny - to obydwa te zjawiska więcej łączy niż różni.

I dodaje: - Oczywiście podczas zażywania środków psychoaktywnych, stan emocjonalny uzależnionego zmienia się pod wpływem wprowadzonego do organizmu środka chemicznego, a w przypadku nałogów niezwiązanych z substancjami zmianę samopoczucia wywołuje samo zachowanie, ale z punktu widzenia pobudzenia neuroprzekaźników i oddziaływania na układ nerwowy, mechanizmy w przypadku obydwu rodzajach uzależnień są bardzo podobne. Obydwa rodzaje uzależnień, od substancji i od czynności, są również związane 
 z analogicznymi mechanizmami psychologicznymi: odczuwaniem silnego przymusu, utratą kontroli, zaburzeniem regulacji emocji i kontroli impulsów, zmianą priorytetów życiowych i zaniedbywaniem zarówno obowiązków, jak i innych źródeł przyjemności, licznymi zniekształceniami poznawczymi czy mechanizmami nałogowej regulacji uczuć oraz iluzji i zaprzeczeń. W leczeniu obydwu rodzajów uzależnień zastosowanie znajdują również podobne lub te same, rodzaje oddziaływań psychoterapeutycznych.

Więcej informacji można znaleźć na stronie badanienalogow.pl. Tam także można pobrać cały raport, w którym znajdują się szczegółowe wyniki i wywiady z ekspertami.

Źródło: Raport „Ogólnopolskie Badanie Nałogów 2022”.

***